Devlet

Adaletsizliği tahkir eden yaklaşımları ileri sürenler, bunu adaletsizlik etme korkusundan değil, adaletsizliğe uğrama korkusundan yaparlar.

Aslında evvelce böyle hissetmeyen yaşlılarla karşılaşmıştım ve ayrıca Sophocles’in bir arkadaşının kendisine “Afrodit ile aran nasıl Sophocles, doğal gücün hâlâ dinmedi mi?” diye sorduğunu duymuştum. Sophocles: “Bu dediğinden kurtulduğuma ne çok seviniyorum, sanki zalim ve belalı bir efendiden kurtulmuş gibi” diye yanıtlamıştı bu soruyu. O zaman bunun iyi bir cevap olduğunu düşünmüştüm ve hâlâ da öyle düşünüyorum. Gerçekten yaşlanmak, büyük bir huzur ve bu tür konularda kutsal bir azatlıktır. Tutkuların ve isteklerin azılı heyecanı gevşeyince, Sophocles’in dediği gibi, çılgın efendilerden kurtuluruz. Akrabalar ve arkadaşlarla olan ilişkiler ve şikâyetler konusuna gelince… Bunun tek bir sebebi vardır Socrates; yaş değil, kişinin karakteri. Ilımlı ve neşeli olanlar için yaşlılık sadece biraz sıkıcıdır. Ama öyle olmayana, yaşlılık da, gençlik de bu tür eğilimlerinden dolayı zorlu olur.

Bir yetenekte sadece bir tek şeye bakarım; neyle ilgili olduğuna ve ne sonuç verdiğine.

“Söyle bize, bilgi sahibi olan birisi, bir şey bilir mi; yoksa hiçbir şey bilmez mi?”

ne aklı başında bir adam fakirlikle birleşen yaşlılığa katlanmayı pek kolay bulabilir ne de akılsız bir kişi zenginliğin sağladığı imkânlar olsa da tatminkâr ve mutlu bir mizaca erişir

Öyleyse Polemarchus, dost olsun olmasın, birine kötülük etmek adil insanın işi değildir. Bu, adaletsizin işidir.

e aklı başında bir adam fakirlikle birleşen yaşlılığa katlanmayı pek kolay bulabilir ne de akılsız bir kişi zenginliğin sağladığı imkânlar olsa da tatminkâr ve mutlu bir mizaca erişir.

doğru söylemek ve herkese kendilerinden alınan şeyleri geri vermek bazen adaletli, bazen adaletsiz olabilir mi? Demek istiyorum ki, mesela bir kişi aklı başında bir arkadaşının silahlarını almış olsa, sonra ödünç veren kişi aklını kaçırsa ve silahlarını geri istese… Sanırım herkesin katılacağı gibi, bu örnekte silahları geri vermemek doğru olur. Bu durumda emaneti geri veren adaletli davranmış olmaz. Yine, bu durumda olan birine sadece gerçekleri söyleyen kişi de adaletli davranmış olmaz.

Şehvet, öfke, istek, acı, zevk ve diğer tüm duygular için de aynı şey söylenebilir, ki bunlar tüm eylemlerde bir aradadır. Şiir, tüm bu örneklerde tutkuları besleyip büyütür ve onları hakim kılar. Halbuki insanoğlu, mutluluk ve erdem içinde yücelmek istiyorsa tutkularını kontrol altında tutmalıdır.

Kendine hakim olma” sözünde komik bir şey var aslında, değil mi? Çünkü kendisinin hakimi olan kimse, aynı zamanda kendisine boyun eğmiştir. Boyun eğen de, hakim olan da aynı kişidir.