Tüfek, Mikrop ve Çelik

ezlerde yiyecek üretiminin gerçekten de başka merkezlerden etkilenmeden başlayıp başlamadı

silahları, bulaşıcı hastalıkları, çelik aletleri, mamul ürünleri anılır. Bu tür bir açıklama doğru çizgi izleyen bir açıklamadır, çünkü bunlar Avrupalıların fetihlerinde gerçekten de doğrudan etkili olduğu açıkça görülen etkenlerdir

Pizarro’nun zaferine

Son bağımsız İnka Kralı Atahualpa'nın,

Bir yanda moleküler fizyoloji,

öte yanda evrimsel biyoloji ve biyo-coğrafya vardı

“Tarih farklı halklar için farklı yönde gelişti ama bu çevresel farklardan dolayı böyle oldu, o halkların biyolojik farklılıklarından dolayı değil.”

Cro-Magnon çöp yığınlarında yalnızca taştan yapılma el aletleri değil kemikten yapılma aletler de buluyoruz, kemiklerin (örneğin olta kancası biçiminde) yontulmaya çok elverişli oldukları daha önceki insanların gözünden kaçmıştı. Farklı ve belli biçimlerde yapılmış el aletleri öylesine çağdaş ki dikiş iğnesi mi, çuvaldız mı, yontma aleti mi ne oldukları bizim için apaçık belli. Elde tutulan kazıma aleti gibi tek parçalı aletler yerine çok parçalı aletler görülmeye başlanıyor. Cro-Magnon kazı merkezlerindeki tanınabilir çok parçalı silahlar arasında zıpkınlar, mızrak fırlatıcılar ve nihayet, tüfeklerin ve başka çok parçalı silahların öncüsü olan ok ile yaylar bulunuyor. Tehlikesiz bir uzaklıktan öldürmeye yarayan bu etkili araçlar gergedan ve fil gibi tehlikeli hayvanların avlanmasına olanak sağladı, öte yandan balık ağı, olta, kapan yapmaya yarayan ipliğin İcadıyla yiyeceklerimiz arasına balık ve kuşlar da girdi. Evlerin ve dikilmiş giyeceklerin kalıntıları soğuk iklimde hayatta kalma yeteneğinin büyük oranda geliştiğini gösteriyor, süs eşyası kalıntıları ile özenle gömülmüş olarak bulunan iskeletler estetik bakımından olsun, ruhsal bakımdan olsun gelişmişliğe işaret ediyor.

Cro-Magnonların bize kadar ulaşmış olan ürünleri arasında en ünlüleri sanat ürünleridir: Olağanüstü güzel mağara resimleri, heykeller, bugün de sanat olarak hayranlığımızı kazanan müzik aletleri. Güneybatı Fransa'da Lascaux Mağaralarında normal büyüklükteki boğa ve at resimlerinin büyüleyici gücüne kendi gözleriyle tanık olmuş bir kişi, bunların yaratıcılarının yalnızca iskeletleri bakımından değil zihinsel olarak da çağdaş olduklarını hemen anlayacaktır.

İnsanlık tarihi bundan yaklaşık 50.000 yıl önce, benim Büyük Sıçrama dediğim şeyle birlikte başladı. Bu sıçramanın ilk kesin işaretini Doğu Afrika'da, birörnek taş el aletlerinin ve günümüze kadar ulaşmış ilk süs eşyalarının (deniz kabuğu kolyelerin) bulunduğu yerleşim yerinde görüyoruz.