Okumayı bilenler kendilerini zaman ve mekân içinde yerleştirmeyi de bilirler. İnsanların çoğu, artık geçmişi olmayan insanlar, “belleksizler” oldular. İronik bir paradoksla, «anımsama görevi” üzerine, hiçbir zaman, bu unutma zamanlarındaki kadar çok konuşulmadı, çünkü bir niteliğin üzerinde ancak o nitelik unutulduğu zaman durulduğu bilinir.
Bizde ve dünyada, yetişkinler, «Biz çok şey yaptık daha ne yapabiliriz?» diyor olabilirler. Böylece tarihsel sürekliliğin iyice bilincinde olduklarını gösterdiklerini sanıyorlar. Peki, onların çocuklarının (en azından yüksek okullarda okumamışların) kafasında ne bulunacak? Belirsiz bir yerde, at yerine gezegenler arası füzeyle dolaşan zırhlı bir Ortaçağ şövalyesi!
Yerler ve olgular üzerine bilgi vermenin önemsenmemesi çağdaşlarımızın hatası değil. Zorlayıcı bir moda, kronolojik tarih öğrenimi yerine "çağlar arası yolculuk araçları" türünde, yüzyıllarda at koşturma temalarının tarzını getirmek istedi. Ülkelere gelince, her yerde aynı cam kulelerin sıralandığı günümüz kentlerinin hepsi, manzaralı yer hesabı yapmayan aceleci teknisyenler için eş değerde. Bu hayhuy içinde, manzaralar tatsızlaşıyor, kültürler eriyor, ortak tarihler siliniyor.
Bu yamalı bohça, bireylerin kendi miraslarının dökümünü yapmalarını sağlayan şeyi ortadan kaldırıyor.
Buna borsacının uzun vadeyi küçümsemesini ve «anında»lığa tapınmasını ekleyin, anlayacaksınız ki modernliğimiz, anlamaya ve yapıcı olmaya istekli ve sorumlu vatandaşlar yerine daha çok birbirini ikame edebilir tüketici-zapçılar ve «pub çocukları" üretiyor.
Oysa burada dikkatli olunmalı: bir uygarlığın en önemli işlevi çocuklarına bir emanet aktarmaktır. Savurma, yâdsıma ya da bu mirası verimli kılmaları çocuklara kalmış.
Bu kitap, bilim adamlarının kitabı değil, yalnızca insanlık tarihinin bir çeşit özeti olmayı istiyor. Temel ama şaşırtıcı yaklaşımlarla ve densiz sorularla dolu. Okurun, tartışılmaz olayların tartışılabilir yaklaşımlarını bulabileceği gerçek bir öykü ve mesleği tarihçi olanlar dışında herkes için.
